Page 29 - Kastamonu Genç Akademi Dergisi 2. Sayı
P. 29

info@kastamonugencakademiderigisi.com





               temel  yaklaşım  bulunur  ve  bunların  biri                  analojisi bazı Arap filozoflara da nefsin bedene

               Aristoteles’e  diğeri  ise  Platon’a  dayanır.                tab’ edilmiş olduğunu söyleme noktasında ilham

                                                                                         4
               Platon’un       Devlet      diyaloğundaki        ruhun        verecektir.
               ölümsüzlüğü argümanı ruhun bedenden tamamen
                                                                                    Nefse/ruha      dair    bu     iki    yaklaşım,
               bağımsızlığını  ima  eder.  Devamındaki  Er  miti,
                                                                             tartışmanın  geleceği  üzerinde  son  derece
               literal  anlaşılırsa,  aynı  ruhun  sırayla  farklı
                                                                             belirleyici     olacaktır.     Kimi      isimler     bu
               bedenleri üstlenebileceğini ima eder. Bu nedenle
                                                                             yaklaşımlardan  birini  reddederken  ilhamını
               ruh, insan bireyselliğinin tek vechesi olarak kabul
                                                                             diğerinden alacaktır. Nitekim modern tartışmanın
               edilir.  Ruh,  bedenden  önce  var  olan  ve  ardışık
                                                                             dayandırıldığı isim olarak Descartes’ın, belirli bir
               bedenleri  kullanabilen  kendi  başına  ebedi  bir
                                                                             tür  Aristotelesçiliği  reddederken,  geleneksel
               varlıktır.  Ruh  ve  beden  arasındaki  bağlantı
                                                                             olarak Platon ve Augustine ile ilişkilendirilen bir
               tamamen  tesadüfi  olduğundan,  ruh  göçü  de
                                                                             ruh kavramını benimsediği ve zihin kavramı için
               mümkündür.  Öte  yandan,  Ruh/Nefs  Üzerine
                                                                             de Augustine'e borçlu olduğu, çağdaş literatürde
               yahut De anima'nın başında Aristoteles, nefs ve
                                                                             yaygın  olarak  dillendirilir.  Zira  Augustine  için
               beden arasında yakın bir bağlantı olduğunu iddia
                                                                             zihin ya da ruh öncelikle bir yaşam ilkesi değil,
               eder.  Bu  nedenle  Aristoteles,  nefsin  tüm
                                                                             daha  çok  düşünen  bir  şey  ya  da  varlıktı.  Bu
               faaliyetlerinin,  akletme  belki  bundan  müstesna
                                                                             itibarla    o    cisimsizdir,    genişletilemez      ve
               olmak  üzere,  bedeni  gerektirdiğini  düşünür.
                                                                             bölünemezdir.   5      Kimi  düşünürler  ise  bu
               Aristoteles  insanın beden  ve  nefsin bir bileşimi
                                                                             yaklaşımları  mezc  ve  telif  etmeyi  denemiştir.
               olduğunu  göstermeye  çalışır.  İnsanın  bütünü,
                                                                             Örneğin  skolastik  düşünürlerin  bu  iki  yaklaşım
               yani nefs ve beden, bir cevherdir ve nefs kendi
                                                                             arasında  radikal  bir  ayrıma  gitmediği,  bilakis
               başına  bir  varlık  olmayıp,  sadece  bedenin
                                                                             ikisine birden yakın durduğu görülür.  Bu tavrın
                                                                                                                        6
               suretidir  (form).  Bu  nedenle,  ona  göre,  nefsin
                                                                             en  önemli  sebeplerinden  biri  ise,  göreceğimiz
               bedensiz var olmadığına ve kendisinin de bir tür
                                                                             üzere tam da İbn Sina'nın kendi nefs anlayışını bu
               beden  olmadığına  inananlar  doğru  bir  anlayışa
                                                                             iki  büyük  ismin  yaklaşımlarından  da  istifade
               sahiptirler. Çünkü o bir beden değil, bir bedene
                                                                                                              7
                                                                             ederek oluşturmuş olmasıdır.   Gerçekten de İbn
               ait olan bir şeydir ve bu nedenle bir bedende var
                                                                             Sina'nın kariyeri boyunca ruh/nefs hakkındaki bu
               olur.  Nefs,  bedenin  etkinliği  (actuality/fiil)  ve
                                                                             iki  fikir  arasında  bir  orta  yol  bulma  çabasında
               yetkinliğidir (entelekheia/kemâl). Nasıl balmumu
                                                                             olduğunu  görürüz.    O  bir  yandan,  ruhu/nefsi
               ve  ondaki  damga  izinin  bir  olup  olmadığını
                                                                             bedene, bedenin ölümü  üzerine ruhun/nefsin de
               sormuyorsak,  nefsin  ve  bedenin  bir  olup
                                                                             yok  olmasına  sebep  olacak  kadar  güçlü  bir
               olmadığını da sormamalıyızdır.  Aristoteles’in bu
                                                                             şekilde bağlayacak herhangi bir teoriyi reddeder.



               çağrışımlarına da dikkat çekmek için ruh/nefs şeklinde ikili bir   5  Lagerlund, “Introduction: The Mind/Body Problem and Late
               kullanımı benimsedim.                                         Medieval Conceptions of the Soul”, 4.
                                                                             6   Örneğin  Acquinas’ın  başarısız  olduğu  söylenebilecek  telif
               4   Thérèse-Anne  Druart,  “Imagination  and  the  Soul—Body   girişimi  için  bkz.  Lagerlund,  “Introduction:  The  Mind/Body
               Problem in Arabic Philosophy”, Soul and Body in Husserlian    Problem and Late Medieval Conceptions of the Soul”, 6
               Phenomenology,  ed.  Anna-Teresa  Tymieniecka  (Dordrecht:    7  Lagerlund, “Introduction: The Mind/Body Problem and Late
               Springer Netherlands, 1983), 328.                             Medieval Conceptions of the Soul”, 4–5.


                                                                                                                                  22
   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34