Page 81 - Kastamonu Genç Akademi Dergisi 1. Sayı

BATI TRAKYADA VAKIFLAR VE PROBLEMLERĠ

1877-1878 Osmanlı-Rus SavaĢı‟nda yenilmesinin ardından imzalanan Ayastefanos

AntlaĢması ile Bulgaristan‟ın yönetimine geçen Batı Trakya, Balkan SavaĢları‟nın ilkinden

sonra imzalanan BükreĢ AntlaĢması ile tamamen Bulgaristan‟ın kontrolüne girer. 1920 yılında
Yunanistan, bölgeye müdahalelerde bulunur ve ilk olarak Xanthi‟yi (Ġskeçe) ve sonrasında

Komotini‟yi (Gümülcine) kontrolü altına alır. 1920 Sevr AntlaĢması, Müslümanlar ile ilgili
sorunları Ġslam âdetlerine göre çözme imkânı verir. Bu antlaĢma çerçevesinde azınlıklara ait

vakıflar ve diğer kurumların hukuken tanınacağı ve Yunanistan‟ın bu kurumlara kolaylık

sağlaması gerektiği belirtilir.

1913 ATĠNA ANTLAġMASI

Bu antlaĢma, azınlıkların can ve mal güvenliğini tamamen güvence altına almayı, cemaatlerin
dini ve hayır kurumlarının tüzel kiĢiliklerini tanıyarak bunlara özerklik vermeyi öngörür.

Kır ve kentlerde Osmanlı hukukuna göre özel ve tüzel kiĢilerce edinilmiĢ mülkiyet hakları

Yunanistan tarafından tanınacaktır. 12.Maddeye göre ise her türlü vakıf güvence altına
alınacak, cemaat tarafından yönetilecek ve din ve hayır kuruluĢları yeterli gelirden yoksun

kalacak olurlarsa kendilerine devlet tarafından yardım edilecektir. Lozan AntlaĢmanın 40.
Maddesi Müslümanların, masraflarını kendileri karĢılamak Ģartı ile her türlü hayır kurumu,

okul ve benzeri kurumları kurarak bunları yönetme ve denetleme hakkını teminat altına
almakta, buralarda Müslümanlara kendi dillerini özgürce konuĢma ve dinî törenlerini yapma

imkânını vermektedir. 42. maddesine göre Yunanistan hükümeti Müslümanların hâlihazırda

kurulmuĢ bulunan ve gelecekte kurulacak vakıflarına ve dini kuruluĢlarına her türlü kolaylığı
sağlama yükümlülüğünü üstlenir. 43. maddesi ise Müslümanların inançlarına aykırı

davranıĢlarda bulunmaya zorlanmayacaklarını belirtir.

240 ĠMAM YASASI

Yunanistan‟da 2007‟de kabul edilen ancak Batı Trakya Türk azınlığının tepkisi nedeniyle

yürürlüğe konulmayan "240 Ġmam Yasası" 2013‟ te yapılan düzenlemenin ardından fiilen
uygulanmaya baĢlandı. Yunanistan parlamentosunda kabul edilen, "240 Ġmam Yasası" na ek

olarak, "Batı Trakya'daki devlet okullarında eğitim gören azınlık mensubu ailelerin
çocuklarına Kur'an ve din dersini Yunan dilinde öğretilmesini" öngören yasal düzenleme

çerçevesinde, Yunanca Kur‟an ve Ġslam dini dersleri verilmeye baĢlanmıĢtır. Batı Trakya‟daki

camilerde görev yapan din adamlarının, Yunanistan Eğitim ve DiniĢleri Bakanlığı‟nın onayı
ile aralarında Hristiyan Yunan vatandaĢlarının da bulunduğu 5 kiĢilik kurul tarafından

76