Page 42 - Kastamonu Genç Akademi Dergisi 2. Sayı

info@kastamonugencakademiderigisi.com

soruldu. Allah Resulü Sallallahu Aleyhi Vesellem Övülmek neden sevilir?

buyurdu ki: Ancak, nefsini dünyadan çeken,
Övülme hazzının dört sebebi vardır:
övülmeye kızan ve yerilmeyi güzel bulan kimse
1. İnsanın kendi kemâlini sevdiğini,
hariç. (Zebid, ithafos-Sade, 10/66)
noksanlığı kabul etmediğini biliyoruz.
Eğer bu hadis sahih ise durum çok zordur. Çünkü
Övülmek ise kemali gösterir. Kişi kendi
bu dereceye ulaşmak kolay değildir. Kişi daha
kemâlinden şüphe edip kendi kendine tam
çok bir işte kendisini övenin tarafını tutar,
bir haz duymayabilir. Fakat başkasından
muameleyle de bunu belli eder. Nefs emareye
duyunca şüphesi kalmaz, güveni gelir,
sonuna kadar düşman olmayan kimse, bu
rahatlar. Nefsinde kemâl belirtisi bulunca
dereceye kavuşamaz. Bir kimseden bir ayıbını
kendisinde rubûbiyet eseri görür.
duyunca sevinmeli, o kimsenin akıl ve zekâsına
Rububiyet, insan tabiatının sevgilisidir.
güvenmeli, bunu sanki kendisinin değil de
Kişi ayıplandığında ise eksikliğini anlar,
düşmanının ayıplanması gibi kabul etmelidir. Bu
üzülür. Hele de âlim, doğru sözlü, adaletli,
ise elbette kolay değildir.
meşhur bir kimseden övülme duyarsa

Bu noktada tehlikeli olan, övülme ile ayıplanmayı hazzı; yerilme duyarsa da ızdırabı daha da

ayırınca, övülmeyi istemenin kalpte daha fazla belirginleşir. Fakat sıradan, cahil bir

olmasıdır. Bunun için kişi olduğu gibi davranmaz kimseden bunları işitirse o etkiyi alamaz.

hatta ibadetlerine riya karışmaya başlar. Öyle ki Çünkü kendisine dair şüphesi böyle kişinin

günah işleyerek buna kavuşacağını bilirse günah sözü ile yok olmaz.

da işler. Allah Resulü Sallallahu Aleyhi
2. Övülmek, öven kişinin kalbinin övülene
Vesellemin, "Oruç tutan ve namaz kılanların vay
bağlandığına, övülenin itibar ve
haline!" diye buyurması bunun içindir. Çünkü
mertebesinin onu etkilediğine işarettir.
övülmenin kökleri kalpten kazınmadıkça kişi
İtibar zaten sevilir. O halde öven kimse
hızlıca günaha düşebilir.
büyük biri olursa, bu hazzı daha çok

Bununla birlikte ayıplanmayı kötü bilmek, hisseder. Çünkü öyle bir kimsenin kalbini

övülmeyi sevmek bir fesada sebep olmadıktan kazanmakla gücü artar. Eğer öven sıradan

sonra haram değildir. Ancak fesada ve günaha bir kimse ise o derece haz duymaz.

mahal vermemesi de hayli zordur. Çünkü
3. Kişinin övülmesi, başkalarının gönüllerini
insanların günahlarının çoğu, övülmeyi sevmek
de fethedeceğinin müjdesidir. Çünkü bir
ve ayıplanmaya kızmaktan ileri gelir. İnsanların
kişinin methi başkalarına da sirayet eder.
düşüncesi daima böyle olagelmiş, yaptıklarını
Yerilirse de bunun zıddı meydana gelir.
başkalarının görmesini istermişlerdir. Bu istek
4. Övgü, övenin üstünlük bakımından
baskın olunca, kişi kendisine yakışmayan,
övülenden aşağı olduğunu gösterir.
uygunsuz işler de yapar. Yoksa riyaya
Üstünlük ve heybet zorla bile olsa insanlar
bulaşmadıktan sonra insanların gönlünü almak
onu sever. Kendisini öven kimsenin
ve onlara iltifat etmek haram değildir.

35