Page 7 - Kastamonu Genç Akademi Dergisi 1. Sayı
P. 7
eklemler yerine itme, kaldırma ve fırlatma ile ilgili olanlar geliĢti. Hayatta kalanlar daha fazla
üredi ve takip eden nesiller kendilerini daha iyi korudular. Ġlk alet haline getirdiğimiz
taĢlardan daha ağır olanlarını atabilenle ve daha keskin olanlarını ustalıkla kullanabilenler en
avantajlı canlı haline geldiler. Ancak atalarımız için esas dönüm noktası tüm grubun taĢları
aynı anda aynı hedefe atmaya baĢlaması ile oldu. Birlikte hareket etmenin etkisini ve gücünü
gören grup birlikte kalmaya, kalabalıklaĢmaya baĢladı. O gruplar arasında da iyi geçinip
kalabalık kalmayı baĢarabilenler en baĢarılı topluluklar oldular. Filmi Ģimdi birkaç milyon yıl
ileri saralım ve 50 bin yıl öncesine gelelim. Yani Neanderthal türünün yok olmaya baĢladığı
dönem. Neanderthaller yok oluyordu çünkü yaĢam tarzları geliĢmemiĢti. Yoksa fiziki olarak
Homo Sapihens‟den daha kuvvetli ve sert doğa koĢullarına daha dayanıklılardı. Üstelik
beyinleri de bizimkinden daha büyüktü. Ancak Homo Saphiens arasında iĢ bölümleri ortaya
çıkmıĢ ve 45 bin yıl önceye kadar uzmanlaĢma oluĢmasına yetecek seviyede grup bilinci,
dayanıĢması ve iĢ birliği oluĢmuĢtu. Neanderthal birey ise hala A-dan Z‟ye her Ģeyi tek baĢına
halletmeye çalıĢıyordu. Güçlü iĢ birliği karĢısında yok olup gittiler. Bugün de değiĢen bir Ģey
yok. Hâlâ aynı sebeplerle baĢarılı oluyor ve hayatta kalıyoruz. Hangi grup diğerinden daha iyi
geçiniyorsa ve daha iyi iĢ bölümü yapıp uzmanlaĢıyorsa üstün hale geliyor. Bunlar olamıyorsa
hem bireysel hem de grup olarak kaybediyoruz. O halde soru çok basit öyle değil mi? Nasıl
daha iyi Ģekilde iĢ birliği yaparız? Nasıl daha iyi geçiniriz? Günümüzde bize avantaj
sağlayacak bir yanıt bulabilmek için önce soruyu biraz değiĢtirerek sormamız gerekli.
ĠĢbirliğimizi ne üzerine kurarsak daha kalıcı Ģekilde baĢarılı oluruz? Atalarımız iĢ birliklerini
ne üzerine kurdu hep? “Ortak çıkarlar, ortak düĢmanlar ve hedefler” Peki bu ortak Ģeyler nasıl
devam ettirildi? Örneğin bir neslin yaĢadığı düĢmanlık hissi çok sonraki nesillere nasıl
aktarıldı?
Hikâyelerle…
Türümüzü en farklı yapan Ģey aletlerimiz değil iĢ birliğini üzerine kurguladığımız
hikâyelerimiz oldu. Bu hikâyeler yeri geldi tehlikeli hayvanlardan korunmak için kullanıldı,
yeri geldi verimli bir besin alanını diğer gruplara kaptırmamak için kullanıldı. Siz bu
hikâyeleri yeri geldi tarih kitaplarında „Kralımız çok yaĢa‟ sloganı Ģeklinde okudunuz, yeri
geldi „Milliyetçilik, vatanseverlik‟ olarak duydunuz. Kimimiz bu hikâyeleri gruplar ve sınıflar
üstü bir ekonomik doktrin çatısı altında ideoloji üzerinden anlatmak ve anlamak istedi.
Kimimiz en güçlü hikâyenin aynı tanrı inancında birleĢerek oluĢacağını düĢündü. Ancak tarih
tekrar tekrar gösterdi ki hikâyeler ortak çıkar, düĢman ve hedefe dayalıysa bu tür elementler
üzerinden kurulan iĢ birliği sınırsız ve süresiz olamıyor. Grup kalabalıklaĢtıkça hele on
2