Page 8 - Kastamonu Genç Akademi Dergisi 1. Sayı

milyonlarca kiĢiye ulaĢınca bu türden ortak hedefleri uzun süre muhafaza etmek mümkün

değil. Kendi hikâyelerine en fanatik olarak bağlı toplumlarda dahi bu ortak Ģeyler son derece
kısıtlı alanlarda son derece kısıtlı süreler için geçerli olabiliyor. Bir savaĢ durumunda birkaç

yıl boyunca geçerli olabiliyor. Örneğin milli maç esnasında 90 dakikalığına geçerli oluyor
veya çok spesifik bir dıĢ politika konusunda iĢliyor. Bu çok az sayıdaki ortak çıkar ve düĢman

da bütün bir toplumu sürekli olarak aynı hedefe odaklı tutmaya yetmiyor. Bu nedenle bir süre
sonra grup içinde birbirimizi kandırmaya baĢlıyoruz. Özellikle toplum liderleri ve elitleri

saltanatlarını sürdürebilmek adına ortak çıkar, düĢman, hedef ve dava için fanatikliği

ödüllendirmeye baĢlıyorlar. Sadakat liyakatten daha önemli hale gelmeye baĢlıyor. ĠĢ bölümü
yine yapılıyor ama uzmanlar yanlıĢ. Böyle gruplarda çıkarlarımızın ve düĢmanlarımızın ne

ve kim oldukları konusunda oluĢturulan hikâyeler mutlaka kontrolden çıkıyor. YaĢanan
gerçekler abartılı sübjektif hikâyelere, o hikâyeler de fanatizm doğuran efsanelere dönüĢüyor.

Ġmkânları eĢit olan iki topluluk arasında hikâyesine efsanesine daha çok inanan grup yüksek
fedakârlıklar yaparak kazanabiliyor. Ancak diğer toplumun teknolojisi, ekonomisi, askeri

gücü, yaratıcılığı ve diğer toplumlarla olan müttefiklikleri ile çok daha üstünse o zaman öbür

toplamda sorgulamadan inanılan hikâyeler, efsaneler ve lider kültü o toplumun sonunu
getiriyor. Ancak unutmayın her Ģeyiyle daha üstün olan, savaĢlarını kazanmıĢ, alan

hâkimiyetini kurmuĢ koca koca imparatorluklar, devletler bile silinip gidebiliyor öyle değil

mi?

O halde tarihin bu noktasında sormamız gereken soru Ģu:

Ne tür hikâyeler grupta daha az çürümeye ve objektif değer yargısı kaybına yol açıyor?

Hikâyemizi hangi elementler üzerine kurarsak içinde bulunduğumuz grup, toplum, ülke

geleceğe daha güvenle bakar, daha müreffeh olur?

Burada iĢin sırrı; iĢ birliğinizi yaratan hikâyede bizzat o grubu oluĢturan bireylere verilen

paye… Ne demek bu?

Eğer hikâyeniz sırf tarihinizdeki hükümdarları, askeri ve siyasi liderleri yüceltme
üzerine kurulu ise veya bir tanrının bir inancın kutsiyeti üzerine inĢa edilmiĢ ise ya da bir

ideoloji ve o ideolojiyi yaratan kiĢinin muhteĢemliği etrafında oluĢturulmuĢsa yahut ırk gibi
doğuĢtan edinilen bazı Ģeyler üzerinde duruyorsa...

Bu türden hikâyelerde grubu oluĢturan bireyler kendi karakterlerini ve kendi özel
katkılarını bulamıyorlar. Sanki o toplumun bir arada durması için fertlerin özel bir çaba sarf

3