Page 47 - Kastamonu Genç Akademi Dergisi 1. Sayı

1288) er-Risâletü‟l Kâmiliyye fi‟s-Siyeri‟n-Nebeviye; Molla Câmî (ö. 1492) Salamân ve
10
Absâl adlı eserleri kaleme almıĢlardır.

Ġbn Sinâ, Ġslam dünyasında hayatı hakkında en fazla bilgi sahibi olunan

filozoflardandır. Ebû Ali Sinâ ya da Ġbn Sinâ; Batılıların söyleyiĢiyle Avicenna künyesiyle
meĢhurdur. EĢ-ġeyhü‟r-Reîs, Hüccetü‟l Hakk, ġeref‟ül-Mülk, ed-Düstûr gibi vasıflarla da

11
anılır.

Ġbn Sinâ‟nın Hay bin Yakzân eserindeki anlatımı kısaca Ģöyle özetleyebiliriz:

Hikâyenin kahramanlarından olan filozof, arkadaĢıyla birlikte gezinti yaparken
karĢılarına olgun yaĢta, gösteriĢli ve bilge biri çıkar. Adı Hay bin Yakzan olan bu kiĢi

kendisinin Beytü‟l- Makdis yöresinden olduğunu söyler. Filozof ve bilge (Hay bin
Yakzan),çeĢitli ilmî meseleler üzerine sohbet ederler. Hay bin Yakzan daha sonra çıktığı

seyahatleri ve esnasında gördüğü beldeleri filozofa anlatır. Bu beldeler doğu-batı arasında,

batı istikametinde ve doğu istikametinde olmak üzere üç bölgede yer almaktadır. Son iki
bölgenin sınırlarının ötesine geçmek sıradan seyyahların iĢi değildir. Ötelere gitmek ancak

“Âb-ı Hayat (Hayat Pınarı)” denilen bir çağlayandan içmek, orada yıkanıp arınmakla

mümkündür. Batı istikametinin son ucunda Ayn Hamie denilen büyük, kızgın bir deniz vardır.
Burası güneĢin battığı yerdir. Onların ötesinde ise on iki bölgeye ayrılmıĢ geniĢ bir ülke yer

almaktadır. Daha ötesi insanların giremediği uçsuz bucaksız ruhanî varlıkların oturduğu
memlekettir.

Ġnsan türünün yaĢadığı beldeden daha doğuya ilerleyince Ģeytanın iki boynuzu

arasında güneĢin doğduğu beldeye varılır. Ġlerisi meleklerin beldesi olup daha ötelere bütün
belde sakinlerinin itaat etmekle yükümlü olduğu ulu padiĢahın huzuru bulunmaktadır. Hay,
12
filozofa “ġimdi istersen benimle gel seni ulu padiĢaha götüreyim” der.

Bu alanda eser veren bir diğer filozof ise Sühreverdî‟dir. Kısa ve çalkantılı
sayılabilecek hayatına karĢın çok sayıda eser telif etmiĢ ve fakat eserlerinin hiçbiri Latince‟ye

çevrilmemiĢtir. Dolayısıyla Batı dünyasında da pek tanınmamıĢtır. el-Gurbetü-l Ğarbiyye en
tanınmıĢ eseridir.

10
İbn Sina, Hay Bin Yakzan, s.9.
11
Arslan Terzioğlu, “İbn Sina”, TDV İslâm Ansiklopedisi (İstanbul: TDV Yay., 1999), 20/353-358.
12
Terzioğlu, “İbn Sina”, 20/353-358.; İlhan Kutluer, Hasan Katipoğlu, “Hay b. Yakzân”, TDV İslâm Ansiklopedisi
(İstanbul: TDV Yay., 1997), 16/551-554.
42